e-ISSN: 2148-8134
p-ISSN: 2148-5631
Founded: 2014
Period: Biannually

Articles

Ijtıhad and Taqlıd Accordıng to al-Khatıb al-Baghdadi الإجتهاد والتقليد عند الخطيب البغدادي Hatîb el-Bağdâdî’ye Göre İctihad ve Taklid

Yusuf EŞİT Batman Üniversitesi İslami İlimler Fakültesi Temel İslam Bilimleri Bölümü İslam Hukuku Anabilim Dalı 0000-0002-9694-0878

DOI:

10.30523/mutefekkir.1312430

How to Cite

Eşi̇T, Yusuf . "Ijtıhad and Taqlıd Accordıng to al-Khatıb al-Baghdadi". . Mütefekkir 10/19 (2023), 1-21. https://doi.org/10.30523/mutefekkir.1312430

Zotero Mendeley EN EndNote

Abstract

Al-Khatib al-Baghdadi (d. 463/1071) is an important figure who authored numerous works in the fields of hadith, usul, and history. He is considered one of the leading authorities on hadith during his time. Born in Baghdad, he began his scholarly pursuits there and embarked on a journey of knowledge, traveling to different regions of the Islamic world and benefiting from various centers of learning. Additionally, he was a faqih and attempted to reconcile his identities as a muhaddith and a faqih in his work titled “Al-Faqih wal-Mutafakkir.” Our study focuses on her approach to ijtihad and taqlid in this work. While discussing Hatib al-Baghdadi’s approach, we will primarily examine the views of Shafiʿi scholars, especially those of his contemporaries. It can be observed that Khatib al-Baghdadi’s approach to ijtihad and taqlid, within the framework of the Shafiʿi school to which he belongs, does not exhibit a clear stance in certain detailed discussions of legal principles. His thoughts on ijtihad and taqlid are influenced by prominent Shafiʿi jurists and usul scholars, particularly Imam Shafiʿi himself. He considers other ijtihad or opinions contrary to his own as prone to error while regarding his own as correct. According to Hatib al-Baghdadi, it is necessary to prevent the implementation of an opinion that he deems to be incorrect. He also emphasizes the requirement of maturity (bulugh) as an additional condition for the acceptance of a fatwa by a mufti. His obstructive approach to the acceptance of a muhti opinion and his insistence on the condition of maturity in the mufti’s ruling are noteworthy aspects of his views.

Hatîb el-Bağdâdî (ö. 463/1071) hadis, usûl ve tarih alanında birçok eser telif eden; devrinin hadis otoriteleri arasında gösterilen önemli simalardan biridir. Kendisi Bağdat’ta doğmuş ve ilk ilim tahsiline burada başladıktan sonra ilim yolculuğuna çıkmış, İslam dünyasının farklı bölgelerine seyahat ederek birçok ilim merkezinden istifade etmiştir. Hatîb el-Bağdâdî muhaddis olması hasebiyle ehl-i hadis çizgisinde değerlendirilmektedir. Hatîb el-Bağdâdî aynı zamanda bir fakihtir ve usûl alanında yazdığı el-Fakîh ve’l-mütefakkîh adlı eserinde, muhaddis ve fakih kimliklerini uzlaştırmaya çalışmıştır. Çalışmamız bu eser özelinde onun ictihad ve taklide dair yaklaşımını konu almaktadır. Hatîb el-Bağdâdî’nin konuya dair yaklaşımı verilirken başta Şâfiʿî (ö. 204/820) olmak üzere özellikle de kendi çağdaşı Şâfiʿî usûlcülerinin yaklaşımlarına da yer verilecektir. Hatîb el-Bağdâdî’nin ictihad ve taklid konularında mensubu olduğu Şâfiʿî mezhebi çerçevesinde bir tavır takındığı usûlün kimi detay tartışmalarında ise net bir tavır sergilemediği görülmektedir. Onun ictihad ve taklid düşüncesinde başta Şâfiʿî olmak üzere Şâfiʿî usûlcü ve fakihlerin etkisini görmek mümkündür. İctihadda hata ve isâbet konusunda kendilerini musîb kendilerine muhalif diğer ictihad veya görüşleri muhti olarak görmektedir. Hatîb el-Bağdâdî’ye göre hatalı olduğunu düşündüğü görüşle hüküm verilmesi engellenmelidir. O, fetvanın kabulü için müftüde ayrıca bülûğ şartını aramaktır. Onun muhti görüşle hüküm verilmesine karşı sergilediği engelleyici yaklaşımı ile müftüde buluğ şartını araması dikkat çekmektedir.

Keywords:

Islamic Law, Ahl-i Hadith, Al-Khatib Al-Baghdadi, İjtihad, Taqlid
İslam Hukuku, Ehl-i Hadis, Hatîb el-Bağdâdî, İctihad, Taklid

References

  • Apaydın, H. Yunus. “Ehl-i Hadîs Zihniyetinin Teorisyeni Olarak Şâfiî”. İmam Şâfiî ve Şâfiîlik. Köln: Plural Publications, 2018.
  • Brown, Jonathan A.C. “Sünnî Hadis Tenkidi Silsilesinden Bir Kesit: Hatîb el-Bağdâdî ile Hâkim en-Nisâbûrî Arasındaki Gizemli İrtibat”. çev. Dilek Tekin. Hadis ve Siyer Araştırmaları 2/2 (2016), 123-131.
  • Buğda, Sadrettin. Bâcî’nin Kıyas Anlayışı. Ankara: Fecr Yayınları, 2022.
  • Büveytî, Ebû Yakûb Yusuf b. Yahya. Muhtasarü’l-Büveytî. Medine: Camiatü’l-İslâmiyye, Yüksek Lisans Tezi, 1430.
  • Cessâs, Ebû Bekr Ahmed b. Alî er-Râzî. el-Fusûl fi’l-usûl. Kuveyt: Vizâretü’l-evkâfi’l-Kuveytiyye, 2. Basım, 1994.
  • Cevdet Paşa, Ahmed. Mecelle-i ahkâm-ı adliye. İstanbul: Matbaa-i Osmaniye, 1300.
  • Cüveynî, İmâmü’l-Haremeyn Ebü’l-Meâlî Rüknüddîn Abdülmelik b. Abdillâh b. Yûsuf. el-Burhân fî usûliʾl-fıkh. thk. Abdülazim Mahmûd ed-Dîb. Mısır: Dârü’l-Vefâ, 5. Basım, 2012.
  • Cüveynî, İmâmü’l-Haremeyn Ebü’l-Meâlî Rüknüddîn Abdülmelik b. Abdillâh b. Yûsuf. el-İctihâd. thk. Abdülhamid b. Ebû Zenid. Beyrut: Dârü’l-Kalem-Dâretü’l-ʿUlumi’s-Sekâfeiyye, 1408.
  • Cüveynî, İmâmü’l-Haremeyn Ebü’l-Meâlî Rüknüddîn Abdülmelik b. Abdillâh b. Yûsuf. Giyâsü’l-ümem fi’t-tiyasi’z-zulem. thk. ʿAbdūlʿazîm ed-Dīb. Beyrut: Dârü’l-Münhâc, 3. Basım, 1981.
  • Cüveynî, İmâmü’l-Haremeyn Ebü’l-Meâlî Rüknüddîn Abdülmelik b. Abdillâh b. Yûsuf. Muğîsü’l-halk fi tercîhi’l-kavli’l-Hakk. b.y: el-Matbaatü’l-Mısriyye, 1934.
  • Düzenli, Muhittin. “Hadise Yönelik Rasyonalist Yaklaşımlar: Ehl-i Kur’an Örneği”. Ondokuz Mayıs Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 33 (2012), 101-138.
  • Eşit, Davut. “el-Kāḍî Ḥüseyn el-Merverrûẕî’nin İcmâʿ Anlayışı”. Cumhuriyet İlahiyat Dergisi, 609-629. https://doi.org/10.18505/cuid.595668
  • Eşit, Davut. “Ḫaṭîb el-Baġdâdî’nin el-Faḳîh ve’l-Mutefaḳḳih Adlı Eserinin Özgünlüğü Üzerine Bir Değerlendirme”. e-Şarkıyat İlmi Araştırmalar Dergisi 12/26 (2020), 230-247. https://doi.org/10.26791/sarkiat.683412
  • Eşit, Davut. Şâfiʿî Fıkıh Usûlünün Gelişimi. Ankara: Ankara Okulu Yayınları, 2019.
  • Eşit, Yusuf. “Bir Muhaddisin Gözüyle Fıkıh ve Fakîh”. e-Şarkıyat İlmi Araştırmalar Dergisi 10/4 (2018), 1653-1668. https://doi.org/10.26791
  • Eşit, Yusuf. “İmâmü’l-Haremeyn el-Cüveynî’nin 'Muğîsü’l-Halk fî Tercîhi’l-Kavli’l-Hakk' Adlı Eserinde Ebû Hanîfe’ye Yönelik Eleştirileri”. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. https://doi.org/10.18506/anemon.906786
  • Eşit, Yusuf. İslam Kamu Hukukunda Devlet Birey İlişkisi. Diyarbakır: Dicle Üniversitesi, Doktora Tezi, 2015.
  • Gazzâlî, Hüccetü'l-İslâm Ebû Hâmid Muhammed b. Muhammed. Mustasfâ fî ʿilmiʾl-usûl. thk. Muhammed ʿAbdusselâm ʿAbduşşâfî. Beyrut: Dârüʾl-Kütübiʾl-ʿİlmiyye, 1993.
  • Hatîb el-Bağdâdî, Ebû Bekir Ahmed b. ʿAlî b. Sâbit b. Ahmed b. Mehdî. el-Fakîh ve’l-mütefakkih. thk. Ebû ʿAbdurrahman Âdil b. Yûsuf el-Ğarrâzî. 2 Cilt. Suudi Arabistan: Dâru İbnuʾl-Cevzî, 2. Basım, 1421.
  • Hatîb el-Bağdâdî, Ebû Bekir Ahmed b. ʿAlî b. Sâbit b. Ahmed b. Mehdî. el-Kifâye fî ilmi’r-rivâye. thk. Ebû Abdillah es-Sevrakî - İbrahim Hamdî el-Medenî. Medine: el-Mektebetü’l-İlmiyye, ts.
  • İbn Hallikân, Ebü’l-Abbâs Şemsüddîn Ahmed b. Muhammed b. İbrâhîm b. Ebî Bekr. Vefeyâtü’l-aʿyân e enbâu ebnâi’z-zemân. thk. İhsân Abbâs. 7 Cilt. Beyrut: Dârü’s-Sadr, 1971.
  • İbnü’l-Kâs, Ebü’l-Abbâs Ahmed b. Ebî Ahmed et-Taberî el-Bağdâdî. et-Telhîs. thk. ’Adil Ahmed Abdmevcud - Ali Muhammed Muavvız. b.y.: Mektebetü Nizâr Mustafa el-Bâz, ts.
  • Kandemir, M.Yaşar. “Hatîb el-Bağdâdî”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 16/452-460. İstanbul: TDV Yayınları, 1997.
  • Mâverdî, Ebü’l-Hasen Alî b. Muhammed b. Habîb el-Basrî. el-Hâvi’l-kebîr fî fıkhi mezhebi’l-İmâm eş-Şâfiʿî. thk. Şeyh Ali Muhammed Muavvid - Şeyh Adil Ahmed Abdu’l-Mevcud. 19 Cilt. Beyrut: Dârü’l-Kütübi’l-ʿİlmiyye, 1999.
  • Merverrûzî, Ebû Alî el-Hüseyn b. Muhammed b. Ahmed. et-Ta’lika li’l-Kâdî Hüseyn. thk. Ali Muhammed Muavvız - Âdil Ahmed Abdulmevcûd. 2 Cilt. Mekke: Mektebetu Nizâr Mustafa el-Bâz, ts.
  • Rûyânî, Ebü’l-Mehâsin ʿAbdulvâhid. Bahru’l-mezheb fi furûʿi’l-mezhebi’ş-Şâfiʿî. thk. Târik Fethî es-Seyyid. Beyrut: Dârü’l-Kütübi’l-ʿİlmiyye, 2009.
  • Semʿânî, Ebûʾl-Muzaffer Mansûr b. Muhammed. Kavâtiʿuʾl-edille fiʾl-usûl. thk. Muhammed Hasan Muhammed Hasan İsmâʿîl. 2 Cilt. Beyrut: Dârüʾl-Kütübiʾl-ʿİlmiyye, 1999.
  • Şâfiʿî, Ebû Abdillâh Muhammed b. İdrîs b. Abbâs. el-Ümm. Beyrut: Dârü’l-Ma’rife, 1990.
  • Şâfiʿî, Ebû ʿAbdullah Muhammed b. İdrîs. er-Risâle. thk. Ahmed Şâkir. Mısır: Mektebetüʾl-Halebî, 1940.
  • Şîrâzî, Cemâluddîn İbrâhim b. ʿAlî b. Yûsuf Ebû İshâk. el-Lümaʿ fî usûli’l-fıkh. thk. Muhyiddin Dîb Mestû - Yûsuf Ali Büdeyvî. Beyrut: Dâru İbni Kesîr, 1995.
  • Şîrâzî, Cemâluddîn İbrâhim b. ʿAlî b. Yûsuf Ebû İshâk. Şerhü’l-Lümaʿ. thk. Abdülmecid et-Türkî. 2 Cilt. Tunus: Dârü’l-Garbi’l-İslâmî, 2008.
  • Zerkeşî, Ebû ʿAbdullah Bedreddîn Muhammed. el-Bahru’l-muhît fî usûli’l-fikh. 8 Cilt. Kâhire: Dârü’l-Kütübî, ts.

License

Copyright (c) 2023 Mütefekkir
Creative Commons License

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.