Emmanuel Levinas Felsefesinde “Başkalık ve Aynılık” Problemi The Problem Of “Otherness And Sameness” In Emmanuel Levınas Phılosophy
Öz
Bu makalede öncelikle Levinas felsefesinde önemli bir kavram olan Ben kavramından hareket edilerek başkalık ve aynılık problemi açıklanmaya çalışıldı. Çünkü Levinas felsefesinde Batı felsefesinden farklı olarak varlığın temelini ontoloji değil, etik ilişki oluşturmaktadır. Bu etik ilişki Ben ve başkalık arasındaki ilişkiyi de temellendireceğinden, ontoloji üzerinden hareket edildiğinde Ben ve Başka aynılaştırılmış olur. Bundan dolayı gelenekten kopuş ancak dil düzleminde gerçekleşebilir ve Levinas felsefesinin en temel noktasını da Başkası’yla kurulacak olan etiksel dil düzlemi oluşturmaktadır. Devamında, etik de beraberinde sorumluluk kavramını getireceğinden dolayı sorumluluk kavramından hareket edildi. Ben ve Başkası arasındaki sorumluluk ilişkisi koşulsuz, sınırsız ve tek yönlü olduğundan bu ilişkinin kaynağını bulmak ise mümkün değildir, çünkü bu ilişki Sonsuz’u kendi içerisinde barındırır. Ben’in kendisiyle olan özdeşliğini kıran art zamanlılık sorumluluğun sonsuzlaşması anlamına gelmektedir.
In this paper, primarily, problems of otherness and sameness are tired to be clarified with reference to the concept of Self which has a quite significant place in Levinas since, as opposed to Western Philosophy, the basis of Levinas philosophy refers to ethical relationship rather than ontology. Due to the fact that this ethical relationship will also be the ground for the relationship between Self and otherness, when we start off from ontology, Self and Other become assimilated. Therefore, breaking ties with tradition can only be realized at the level of language, and the basis of Levinas philosophy also rests on the level of ethical language practiced with Other. Furthermore, since ethics also brings the notion of responsibility in its wake, the notion responsibilty remains as the focal point. Since the responsibilty relationship between Self and Other is unconditional, limitless and unidirectional, to find out the source of this relationship is not possible due to the fact that this relationship contains Eternal in itself. Thus, diachrony breaking of its identity with Self refers to eternalization of responsibility.
Anahtar Kelimeler:
Ben, Başkası, Aynılık, Aşkınlık, Sorumluluk
Self, Other, Sameness, Transcendency, Responsibility
Referanslar
- Akdeniz, Emrah (2012), “Derrida’da Kökensiz Düşüncenin Kökeni Olarak Différance”, Düşünme Dergisi, Sayı: 1.
- Alford, C. Fred (2004), “Totalite’nin Karşıtı: Levinas ve Frankfurt Okulu”, Çev. H. Emre Bağce, Doğu Batı, Sayı: 28.
- Anlı, Ömer Faik (1996), “Levinas’ın Aşkınlık ve Yükseklik Kavramları Bağlamında ‘Ben’in Monadlaşması ve Ontolojinin Şiddeti”, Düşünme Dergisi sayı 1, ATICI, Medar; “Leibniz ve Levinas’ta Sonsuzluk Kavramı”, Cogito, Sayı 6-7.
- Bernasconi, Robert (2004), “Levinas ve Ötekilik Politikası”, Tezkire, Sayı 38-39.
- Bernasconi, Robert(2011), Levinas Okumaları, Ed. Zeynep Direk, İstanbul, Pinhan Yay.
- Bumin, Tulin (2001), Hegel: Bilinç Problemi, Köle-Efendi Diyalektigi, Praksis Felsefesi, İstanbul, Yapı Kredi Yayınları.
- Cheron, Michael de Saint, Levinas, Emmanuel (2008), “Kutsiyet Felsefesi Üzerine”, Çev. Cevriye Demir Güneş, Lapsus, Sayı: 3.
- Çelebi, Volkan (2010), “Hakikatli İhanet: Nereyesiz Söyleme”, MonoKL, Sayı 8-9.
- Çüçen, Abdülkadir (2003), Heidegger’de Varlık ve Zaman, Bursa, Asa Kitabevi.
- Derrida, Jacques (1999), “Konuksev(-er-/-mez-)lik (Hostipitalité)”, Çev. Ferda Keskin, Önay Sözer, Pera Peras Poros: Jack Derrida ile birlikte disiplinlerarası çalışma’nın içerisinde yer alan bölüm, İstanbul, Yapı Kredi Yayınları.
- Demir Güneş, Cevriye (2009), “E. Levinas Etiğinde Sorumluluk ve Yüzün Görünümü”, Ekev Akademi Dergisi, Sayı: 41.
- Demir Güneş, Cevriye (2008), “Kutsiyet Felsefesi Üzerine”, Lapsus Dergisi, Sayı: 3.
- Demirtaş, Pınar (2003), “Heidegger ve Varlık Yorumu”, Kaygı, Sayı: 2.
- Diamantidis, Marinos (1997), “Vicdanı Düşünümselliğin Önüne Koymak: Levinas’ın İmkansız Görevi?”, Çev. Elif Çelik, MonoKL, Sayı 38-39, DİREK, Zeynep; “Konukseverliğin Düşüncesi”, Defter, Sayı: 31.
- Diamantidis, Marinos (2005), Başkalık Deneyimi: Kıta Avrupası Felsefesi Üzerine Denemeler, İstanbul, YKY.
- Diamantidis, Marinos (2003), Dünyanın Teni: Merleau-Ponty Felsefesi Üzerine İncelemeler, İstanbul, Metis Yay.
- Göka, Erol (2004), “Benim Levinas’ım”, Tezkire, Sayı 38-39.
- Gökberk, Macit (2004), Felsefe Tarihi, İstanbul, Remzi Kitabevi.
- Gözel, Özkan (2004), “Levinas: Öteki, Etik ve Siyaset”, Tezkire, Sayı 38-39.
- Gözel, Özkan (2011), Varlıktan Başka: Levinas’ın Metafiziğine Giriş, İstanbul, İthaki Yay.
- Gözel, Özkan (2004), “‘Öteki Metafiziktir’: Levinas’ta Var/lık ve Öte/ki”, Tezkire, Sayı 38-39.
- Korkmaz, Ramazan (2009), “Metaforik Dönüştürme Biçimleri ve Efendi-Köle Diyalektiği Bakımından Beyaz Kale”, Bilig Dergisi, Sayı: 50.
- Levinas, Emmanuel (2004), “Öteki İnsanın Hakları”, Çev. Özkan Gözel, Tezkire, Sayı 38-39.
- Levinas, Emmanuel (2010), Sonsuza Tanıklık, Haz. Zeynep Direk, İstanbul, Metis Yay.
- Levinas, Emmanuel (2005), Zaman ve Başka, Haz. Zeynep Direk, Fransızcadan Çev. Özkan Gözel, İstanbul, Metis Yay.
- Messina, Aicha Liviana (2005), “İnsani Olanın Gözüpekliği Levinas&Badiou: Etik Üzerine Bir Çatışma”, Çev. H. İlksen Mavituna, MonoKL, Sayı 8-9.
- Platon (2000), Sofist, Çev. Cenap Karakaya, İstanbul, Sosyal Yay.
- Sabuktay,Dr. Ayşegül (2000), “Levinas Felsefesinde Öznellik Ve Bu Öznelliğin Siyasal Olanakları”, Defter, Sayı: 41.
- Smith, A. (1997), Communation and the Voice of Other, “The Limits of Communation: Lyotard and Levinas on Otherness”, Michael Huspek and Gary P. Radford (Ed.), ss. 329-358.
- Steiner, Georg (1996), Heidegger, Çev. Süleyman Kalkan, İstanbul, Vadi Yay.
- Türk, Duygu (2010), “Levinas’ta Etik ve Siyaset: “Kardeşlik, Tutsaklık, Eşitsizlik””, Birinci Uluslararası Felsefe Kongresi, Bursa.
- Wyschogrod, Edith (2003), “Autochthony and Welcome: Discourses of Exile in Levinas and Derrida”, Journal of Philosophy Scriptures, Issue 1.