e-ISSN: 2148-8134
p-ISSN: 2148-5631
Başlangıç: 2014
Yayın Aralığı: Yılda 2 Sayı

Araştırma

Trafik Kazaları ve Kader İlişkisi -Dua, Sadaka ve Tevekkül Bağlamında- Traffic Accidents And Destiny Relation -In Contex Prayers, Cha-rity And Resignation-

Osman Oral Bozok Üniversitesi, İlahiyat Fakültesi, Temel İslam Bilimleri Bölümü, Kelam ve İtikadi İslâm Mezhepleri Anabilim Dalı

DOI:

10.30523/mutefekkir.245567

Nasıl Atıf Yapılır

Oral, Osman . "Trafik Kazaları ve Kader İlişkisi -Dua, Sadaka ve Tevekkül Bağlamında-". . Mütefekkir 3/5 (2016), 129-155. https://doi.org/10.30523/mutefekkir.245567

Zotero Mendeley EN EndNote

Öz

Trafikte kargaşa olmaması için konulan kurallar vardır. Bunlara uyulmaması durumunda trafik kazaları denilen üzücü olaylar olabilmektedir. Allah her şeyi bir çeşit sebeplere bağlamış, insan bu sebepleri yerine getirirse Yaratıcı da, kulun özgür iradesine bağlı olarak yaratmaktadır. Bu bir ilâhî kanundur yani kaderdir. Trafik kazaları kaderde var mıdır? Bizim irademizin ve tedbir almamızın etkisi ne kadar? İnsan, başına gelen kazaları dua ve sadaka ile önleyebilir mi? Ecel geldiği için mi kazalarda insanlar ölmektedir? gibi bir çok soru zihinlere gelmektedir. Bu makâlede trafik kazaları ve kaderle ilgili tartışmalar ile çözüm önerileri akaid ve kelâm ilmi çerçevesinde değerlendirilecektir.
There are established rules to avoid traffic Chaos. Failure to do so may result in traffic accidents which are sad events. God tied everything in this world to some reasons. Even though the humans fulfill these reasons, God creates them in accordance with the free will of the person. This is a divine law, that is, fate. Are traffic accidents fate? How much do our will and precautions affect this? With prayer and charity, can we prevent accidents that could happen to us? Do people die in traffic accidents because their life-spans expired? Such questions in people's minds may be a problem. This article will offer solutions to the discussions concerning traffic accidents and fate, within the framework of Islamic theology and creed.

Anahtar Kelimeler:

Trafik, Kader, Kaza, Sadaka, Tevekkül
Traffic, Fate, Accident, Charity, Resignation

Referanslar

  • Abdulcebbâr, Kâdı, el-Muğni fi Ebvabi’t-Tevhid vel-Adl, Neşr:İ.Medkur, yy., Kahire 1962.
  • Abdulcebbâr, Kâdı, Şerhu Usuli’l-Hamse, Thk:A.Osman, yy., Kahire 1988.
  • Abdulhamid, İrfan, “Cebriyye”, DİA, Cilt:V, Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, İstanbul 1993.
  • Akdur, Recep, “Türkiye’deki Trafik Kazalarının Epidemiyolojik İlkeler Işığında Değerlendirilmesi”, Ulaşım ve Trafik Güvenliği Dergisi, Ağustos, 2012.
  • Akseki, Ahmed Hamdi, İslâm Dini, DİB Yayınları, Ankara 1977.
  • Atar, Fahrettin-Süleyman Uludağ, “Sefer”, DİA, cilt:XXXVI, İst., T.Diyanet Vakfı Yay., 2009.
  • Bakıllanî, Kadı Ebû Bekir Muhammed, Kitabut-Temhid, Ed:R.İ.Mc Carthy, yy., Beyrut 1957.
  • Buhâri, Ebû Abdullah, el-Camius-Sahih, Çağrı Yayınları, İstanbul 1981.
  • Cürcanî, Seyyid Şerif, Kitabüt-Ta’rifât, yy., İstanbul 1265.
  • Çağrıcı, Mustafa-H.Hökelekli, “İrade”, DİA, cilt:XXII, T.Diyanet Vakfı Yay., İstanbul 2000.
  • Çağrıcı, Mustafa-Y.Şevki Yavuz, “Kesb”, DİA, cilt:XXV, T.Diyanet Vakfı Yay., Ankara 2002.
  • Çağrıcı, Mustafa-S.Uludağ, “Tevekkül”, DİA, cilt:XLI, T.Diyanet Vakfı Yay., İstanbul 2012.
  • Duman, Ali, “Sadaka”, DİA, cilt:XXXV, T.Diyanet Vakfı Yayınları, İstanbul 2008.
  • Ebu Davud, Süleyman b. Eş’as, es-Sünen, Çağrı Yayınları, İstanbul 1981.
  • Ebu Hanife, el-Fıkhu’l-Ekber,Trc:M.Öz, İmamı Azam’ın Beş Eseri, Marmara Üniversitesi İlahiyat Vakfı Yay., İstanbul 1981.
  • Eş’arî, Ebu’l-Hasen, Kitabul-Lum’a, yy., Beyrut 1953.
  • Eş’arî, Ebu’l-Hasen, el-İbane an Usulid-Diyane, yy., Medine 1975.
  • Eş’arî, Ebu’l-Hasen, Makâlâtul-İslâmiyyîn, Neşr: H.Ritter, yy., Wiesbaden 1980.
  • Firuzabadî, Muhammed b. Yakub, el-Kamusül-Muhît, yy., Beyrut 1986.
  • Gölcük, Şerafeddin, vd., Kelâm, Tarih, Ekoller, Problemler, Tekin Kitabevi, Konya 2001.
  • Hökelekli, Hayati, “Dini Kişiliğin Kuruluşunda İradenin Rolü”, Diyanet Dergisi, Sayı:XXI/2, Ankara 1985.
  • Hume, David, Din Üstüne, Çev: M.Tuncay, İmge Yayınları, İstanbul 1995.
  • Isfehanî, Ragıb, el-Müfredât fî Garîbil-Kur’ân, Thk:S.Adnan Ravâviri, yy., Beyrut 1992.
  • Işık, Harun, Mâtürîdî’ye Göre Kaza ve Kader, Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Basılmamış Doktora Tezi, Kayseri 2011.
  • İbn Hanbel, Ahmed b. Muhammed, el-Müsned, yy., Mısır 1954.
  • İbn Hazm, Ebu Muhammed Ali, Kitabu’l-Fasl fi’l Milel vel Ehvau ve’n-Nihal, yy., Beyrut ty.
  • İbn Kesir, Ebu’l-Fida, Tefsiru’l-Kur’âni’l-Azim, yy., İstanbul 1985.
  • İbn Manzur, Cemaluddin, Lisanü’l-Arab, yy., Beyrut ty.
  • İbn Murtaza, Ahmed b. Yahya, Tabakati’l Mu’tezile, Thk: S.Dıwald Wilzer, Beyrut ty.
  • İbn Sina, Ebu Ali el-Hüseyin İbn Abdullah, Kitabu’n-Necât, yy., Beyrut 1982.
  • İzmirli, İsmail Hakkı, Yeni İlm-i Kelâm, yy., İstanbul 1341.
  • Karadaş, Cağfer, Kadere İman, DİB Yayınları, Ankara 2014.
  • Karadeniz, Osman, Ecel Üzerine, yy., İzmir 1992.
  • Koçoğlu, Kıyasettin, Mâtürîdî’nin Mu’tezile’ye Bakışı, Ankara Üniv. Sosyal Bilimler Enstitüsü, Basılmamış Doktora Tezi, Ankara 2005.
  • Köse, Saffet, “Sosyal Bir Sorun Olarak Trafik”, İslâm Hukuku Araştırmaları Dergisi, sayı:15, Yıl:2010.
  • Mâtürîdî, Ebû Mansur, Kitabut-Tevhid, Çev: Bekir Topaloğlu-M.Aruçi, İSAM Ankara 2005.
  • Mâtürîdî, Ebû Mansur, Te’vilâtü Ehlis-Sünne, Thk:M.Basellum, Darül-Kütübül-İlmiye, Beyrut 2005.
  • Mâtürîdî, Ebû Mansur, Te’vilâtül-Kur’ân, İlmî kont:Bekir Topaloğlu, Mîzân Yayınları, İstanbul 2005.
  • Muttakî, Ali, Kenzül-Ummal, yy., Beyrut ty.
  • Müslim, Ebu’l Hüseyin el-Kuşeyri, es-Sahih, Çağrı Yayınları, İstanbul 1981.
  • Nesaî, Ebû Abdurrahman, es-Sünen, Çağrı Yayınları, İstanbul 1981.
  • Nesefi, Ebu’l-Muin, Bahru’l-Kelâm fi Akadi Ehli’l-İslâm, Çev:Cemil Akpınar, yy., Konya ty.
  • Nesefi, Ebu’l-Muin, Tabsıratül-Edille fi Usulid-Din, Haz:Hüseyin Atay, DİB Yayınları, Ankara 2004.
  • Nesefi, Ebu’l-Muin, Kitabut-Temhid li Kavaidit-Tevhid, Terc:H.Alper, İz Yayınları, İstanbul 2010.
  • Oral, Osman, Mâtürîdî’nin Hikmet Anlayışı, Basılmamış Doktora Tezi, Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kayseri 2014.
  • Oral, Osman, “Mâtürîdî’de Sabır, Şükür ve Hikmet İlişkisi”, Mütefekkir, Aksaray Üniv. İslâmi İlimler Fakültesi Dergisi, cilt:2, sayı:4, Aralık-2015.
  • Oral, Osman, Akâid Esasları, Tiydem Yayınları, Ankara 2015.
  • Ovacı, Vahap, “Usül-i Pezdevi Sistematiğinde Hüsün-Kubuh”, Bozok Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, sy. 4, Yıl: 2013.
  • Özcan, Hanefi, “Bilgi-Obje İlişkisi”, 9 Eylül Üniv. İlahiyat Fakültesi Dergisi, cilt: 5, İzmir 1989.
  • Özdemir, Metin, İslâm Kelamı’nda Kötülük Problemi, Ankara Üniversitesi SBE, Basılmamış Doktora Tezi, Ankara 1998.
  • Özdemir, Metin, Kötülük ve Musibetler, DİB Yayınları, Ankara 2014.
  • Özel, Ahmet, “Adak”, DİA, cilt:I, Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, İstanbul 1988.
  • Parladır, Selahattin, “Dua”, DİA, cilt:IX, Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, İstanbul 1994.
  • Razi, Fahruddin, Mealimu Usuli’d-Din, Çev:N.Macit, İhtar Yayınları, Erzurum 1996.
  • Razi, Fahruddin, Esasut-takdis fi ilmil-Kelam, Çev:İbrahim Coşkun, İz Yayıncılık, İstanbul 2014.
  • Sabri, Mustafa, Mevkiful-Beşer tahte Sultani’l-Kader, Terc:İsa Doğan, İnsan ve Kader, yy., Samsun ty.
  • Sabuni, Nureddin, Mâtüridiyye Akaidi, Terc: B.Topaloğlu, DİB Yayınları, Ankara 1995.
  • Sinanoğlu, Mustafa, “Teklif”, DİA, cilt:XL, Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, İstanbul 2011.
  • Şehristanî, Abdulkerim, el-Milel ven Nihal, yy., Beyrut 1947.
  • Taftazanî, Saduddin, Şerhu’l-Makâsıd, Thk:A.Umeyre-S.M.Şeref, Alemül-Kütüb, Beyrut 1998.
  • Taftazanî, Saduddin, Şerhul-Akaid, Haz:S.Uludağ, Kelâm İlmi ve İslâm Akaidi, Dergah Yay., İstanbul 2013.
  • Tahavi, Ebu Cafer, Akâid Metni, Çev:M.Esen, İslâm İnanç Esasları, Grafiker Yay., Ankara 2013.
  • Tirmizî, Ebû İsa, es-Sünen, Çağrı Yayınları, İstanbul 1986.
  • Tomsuk, Metin-Raşit Gökay Gülay, Trafik ve İlk Yardım, İlke Basım, Ankara 2014.
  • Topaloğlu, Bekir, “Baht”, DİA, cilt: IV, Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, İstanbul 1991.
  • Topaloğlu, Bekir, Tevilâtül-Kur’ân Tercümesi, Ensar Neşriyat, İstanbul 2015.
  • Topaloğlu, Bekir-İlyas Çelebi, Kelâm Terimleri Sözlüğü, İSAM, İstanbul 2010.
  • Tunç, Cihat, “Ecel”, DİA, cilt:X, Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, İstanbul 1994.
  • Vardi, Recep, “İnternette Yer Alan Dini İçerikli Bilginin Güvenilirliği”, Bozok Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, cilt: III, sayı: 3, Yıl: 2013.
  • Yavuz, Yusuf Şevki¸ “İlim“¸ DİA¸cilt:XXII, Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, İstanbul 2000.
  • Yavuz, Yusuf Şevki¸ “Kader”, cilt:XXIV, DİA, Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, İstanbul 2001.
  • Yavuz, Yusuf Şevki¸ “Levh-i Mahfuz”, DİA, cilt:XXVII, Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, İstanbul 2003.
  • Yazır, Elmalılı Muhammed Hamdi, Hak Dini Kur’an Dili, Eser Neşriyat, İstanbul 1979.
  • Yücedoğru, Tevfik, “Tekvin”, DİA, cilt:XL, Türkiye Diyanet Vakfı Yay., İstanbul 2011.
  • Zebîdî, M. Murtaza, Tâcü’l-Arus min Cevahiril-Kamus, Mektebetül-İlmiye, Beyrut ty.
  • Zebidi, İmâm Zeynuddin Ahmed İbn Abdullatif, Sahih-i Buhari Muhtasarı, Trc:Kamil Miras, Tecrid-i Sarih Terc. ve Şerhi, DİB Yayınları, Ankara 1982.
  • Zemahşerî, Ebu’l Kasım, el Keşşaf an Hakaiki Gavamidit-Tenzil ve Uyunit-Te’vil, yy., Beyrut 1947.
  • Zuhayli, Vehbe, el-Fıkhul-İslâmiyye, Terc:Y.Vehbi Yavuz, İslâm Fıkıh Ans., yy., İstanbul 1994.

Lisans