Eleştirel Rasyonalizmin Diyalektik Maksimi Üzerine On The Dialectical Maxim Of Critical Rationalism
Öz
Bu makale, eleştirel rasyonalizmin temel ilkelerinden birini eleştirel olarak tartışmaktadır. Bu ilke, bütün taraflara barışsal bir ruhla tartışma fırsatını vermekle ilgilidir. Yaptığımız çalışmada, bu maksimin temel kuramsal ve pratik etkilerini analiz edip, Karl Popper’in prensibinin bilimsel rasyonalitenin ötesinde olan öneminden bahsedilmektedir. Böylece, ister bilimsel isterse de gündelik yaşam konularının tartışılmasında, tüm ilgili taraflar -ister arkadaşlarımız ister rakiplerimiz olsun- arasındaki iş birliğine genel bir rasyonellik kazandırılacaktır. Sonuç olarak, burada sunulan maksima, bir iç mantığa sahip olan başarılı bir diyalektik tartışmaya ve eleştirel düşünceye doğru götürmektedir. Hıristiyanlığın diğerlerine karşı sevgisi, Sokrates düşüncesinde yer alan ‘adaletsiz olmaktansa adaletsizlikten muzdarip olmanın daha iyi olduğu’ inancı ve Popper’ın ilkesinin stratejisinin birbirine paralel olduğunu görürüz. Bu şekilde, ben Popper’ın sözde via negativa ile uyumunu öneriyorum.
The paper discusses one of the major principles of critical rationalism with a critical approach. This principle is about giving all participants the opportunity to argue in a friendly spirit. I analyze the main theoretical and practical implications of this maxim and argue for the importance of this Popperian principle beyond scientific rationality, enabling a general rationality for co-operation among all interested parties in the argumentation of scientific or everyday life issues, no matter if they are our friends or opponents. The conclusion is that this maxim has an inner logic with an effective result of successful dialectic argumentation and critical thinking. A parallel has been drawn between Christian love for others, the Socratic insight that it is better to suffer injustice than to do it and the strategy of Popper’s principle. And hereby I suggest its compati-bility with Popper’s so-called via negativa.
Anahtar Kelimeler:
Popper, Yanıltıcı, Argümantasyon, Eleştirel Rasyonalizm, Diyalektik
Popper, Fallibility, Argumentation, Critical Rationalism, Dialectic
Referanslar
- Agassi, Joseph - Jarvie, Ian. A Critical Rationalist Aesthetics. Amsterdam: Rodopi, 2008.
- Cooper, John M. Plato: Complete Works. Indianapolis: Hackett, 1997.
- Damer, T. Edward. Attacking the Faulty Reasoning: A Practical Guide to Fallacy-Free Arguments. Belmont, CA: Wadsworth Cengage Learning, 2009.
- de Jong, Peter - Vroling, Maartje. “Better Safe than Sorry: Threat-Confirming Reasoning bias in Anxiety Disorders”. Emotion and Reasoning. Ed. Isabelle Blanchette. 22-43. London: Psychology Press, 2014.
- Halbach, Volker. The Logic Manual. Oxford: Oxford University Press, 2010.
- Hume, David. An Enquiry concerning Human Understanding. Ed. Peter Millican. Oxford: Oxford University Press, 2007.
- Hume, David. A Treatise of Human Nature. Ed. L. A. Selby-Bigge. Oxford: Clarendon Press, 1960.
- Jarvie, Ian. “Popper’s Philosophy and the Methodology of Social Science”. The Cambridge Companion to Popper. Ed. Jeremy Shearmus - Gabriel Stokes. 284-317. Cambridge: Cambridge University Press, 2016.
- Koertge, Noretta. “The Moral Underpinnings of Popper’s Philosophy”. Rethinking Popper. Ed. Zuzana Parusniková - Robert S. Cohen. 323-338. Boston: Springer, 2009.
- Merton, Robert King. “Priorities in Scientific Discovery”. The Sociology of Science: Theoretical and Empirical Investigations. Ed. Norman W. Storer. 286-324. Chicago: University of Chicago Press, 1973.
- Miller David. “Popper and Tarski”. Popper’s Open Society After Fifty Years: The Continuing Relevance of Karl Popper. Ed. Ian Jarvie. 57-71. London: Routledge, 1999.
- Morse, Kira G. “Debate: A Tool for Language Learning”. Journal of Border Educational Research 10 (2011): 108-119.
- Newton-Smith, William Herbert. “Popper, Science and Rationality”. Karl Popper: Philosophy and Problems. Ed. Anthony O’Hear. 13-30. Cambridge: Cambridge University Press, 1995.
- Popper, Karl. Open Society and Its Enemies. Vol. 2. London: Routledge, 1947.
- Popper, Karl. Auf der Suche nach einer besseren Welt: Vorträge und Aufsätze aus dreißig Jahren. München: Piper, 1999.
- Solomon, Robert C. “The Logic of Emotion”. Noûs 11/1 (1977): 41-49.
- van Eemeren, Frans H. - Rob Grootendorst. A Systematic Theory of Argumentation: The Pragma-Dialectical Approach. Cambridge: Cambridge University Press, 2004.