e-ISSN: 2148-8134
p-ISSN: 2148-5631
Başlangıç: 2014
Yayın Aralığı: Yılda 2 Sayı

Araştırma

Siyasetnâmelerde Devlet Başkanı-Devlet-Halk/Teba İlişkisinde Metaforik Kullanımlar Metaphorical Usages Of President-State-Public/Vassal Relation-ship In Siyasetname

Yakup Akyüz Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi, İslami İlimler Fakültesi, Felsefe ve Din Bilimleri Bölümü, Din Bilimleri Anabilim Dalı

DOI:

10.30523/mutefekkir.245565

Nasıl Atıf Yapılır

Akyüz, Yakup . "Siyasetnâmelerde Devlet Başkanı-Devlet-Halk/Teba İlişkisinde Metaforik Kullanımlar". . Mütefekkir 3/5 (2016), 85-99. https://doi.org/10.30523/mutefekkir.245565

Zotero Mendeley EN EndNote

Öz

İslam siyaset düşünce tarihinde siyasetname türü eserler yazılmıştır. Bunlar sade dille yazılan, sultana veya sultanlara yazılmış ve onlara öğüt verici nitelikteki eserlerdir. Eserlerde, sultanın ne gibi özelliklere sahip olması gerektiği ve tebaya nasıl davranacağı ve halk arasında adalet duygusunu nasıl sağlayacağı ele alınıp işlenmeye çalışılır. Bu eserlerin siyasal sistem olarak tek kişilik yönetimi (monarşi) de önceler nitelikte olduğu söylenebilir. Burada sultan, devlet ve halk için sık sık metaforlara başvurulmuştur. Sultan için Allah’ın gölgesi, çoban, gemi kaptanı, bahçıvan, ağacın gövdesi, güneş; devlet için ise bunların karşılığı olarak; sürü, gemi, ağaç, bahçe vb. metaforik ifadeler olarak sunulur.
Siyasetname type of works (book of goverment) have been written in the history of Islamic political thought. These are written in a plain language and written works of a cautionary nature for them to the Sultan. These Works Express the features the Sultan should have and will ensure a sense of justice among the people to be processed and handled. These Works also advocate single management as a political system (monarchy). In these works sultan, state, public and folk were often resorted with metaphors. The shadow of the Almighty, the shepherd, the captain of the ship, gardener, tree trunk, the sun are the metaphors used for the sultan; as to the state; lot, ship, tree, garden, etc. metaphorical expressions are used.

Anahtar Kelimeler:

Siyasetname, Siyaset, Sultan, Devlet, Halk, Metafor
Siyasetname (Book of Goverment), Politics, Sultan, State, Public, Metaphor

Referanslar

  • Kitab-ı Mukaddes
  • Adalıoğlu, Hasan Hüseyin, “Siyasetname” Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, (D.İA.), XXXVII, İstanbul, 2009.
  • Adalıoğlu, Hasan Hüseyin, “Siyasetnameler’in Klasik Kaynakları”, Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 5/2, (2004): 1-22.
  • Aristoteles, Politika, Çev. Mete Tunçay, Remzi Yayınları, İstanbul, 2001.
  • Arslan, Mahmut, “Eski İran Devlet Geleneği ve Siyasetnameler,” İ.Ü Edebiyat Fakültesi Sosyoloji Dergisi, 3/1, İstanbul, (1989): 231-262.
  • Beydeba, Kelile ve Dimne, Çev. Sadık Yalsızuçanlar, Antik Dünya Klasikleri Yayınları, İstanbul, 2010.
  • Buhari, Muhammed b. İsmail, el-Camiu’s- Sahih, İstanbul, 1981.
  • Canatan, Kadir, İslam Siyaset Düşüncesi ve Siyasetname Geleneği, Doğu Kitabevi Yayınları, İstanbul, 2014.
  • Çifçi, Osman Zahid, Maverdi Düşüncesinde Din-Devlet İlişkisi, Iğdır Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, sayı. 2, (2012): 81-99.
  • Farabi, es-Siyasetü’l- Medeniyye, Çev, Mehmet. S. Aydın, Abdülkadir Şener, M. Rahmi Ayas, Büyüyen Ay Yayınları, İstanbul, 2012.
  • Farabi, Farabi’nin İki Eseri, Fusulu’l Medeni, Tenbih Ala Sebili’s-Sa’ade, Çev. Hanifi Özcan, Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Vakfı Yayınları, İstanbul, 2005.
  • Farabi, Medinetü’l Fazıla, Çev. Nafiz Danışman, Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları, Ankara, 2001.
  • George, Lakoff- Mark, Johnson, Metaforlar, Hayat, Anlam ve Dil, Çev. Gökhan Yavuz Demir, Paradigma Yayıncılık, İstanbul, 2010.
  • Has Hacib, Yusuf, Kutadgu Bilig, Çev. Reşit Ahmeti Arat, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara, 1974.
  • İbn Abdirabbih, Hükümdar ve Siyaset Kitabı, Çev. Erkan Avşar, B&S Yayınları, İstanbul, 2012.
  • İbn Manzur, Lisanü’lArab, II, Darü’l-Kütübi’l-İlmiyye, Beyrut, ty.
  • İbn-i Haldun, Mukaddime II, Çev. Halil Kendir, Yeni Şafak Yayınları, Ankara, 2014.
  • İlyasoğlu, Mercimek Ahmet, Kabusname, II., Sad. Atilla Özkırımlı, Tercüman Yayınları, ty.
  • Kadi Abdülcebbar, Şerhu’l Usuli’l- Hamse, Mu’tezile’nin Beş İlkesi II, Çev. İlyas Çelebi, Türkiye Yazma Eserler Kurumu Yayınları, İstanbul, 2013.
  • Kınalızade, Ali Efendi, Devlet ve Aile Ahlakı, Haz. Ahmet Kahraman, Tercüman Yayınları, İstanbul, ty.
  • Kumeyr, Y., İslam Felsefesinin Kaynakları, Çev. Fahrettin Olguner, Dergâh Yayınları, İstanbul, 1992.
  • Lewis, Bernard, İslam’ın Siyasal Dili, Çev. Fatih Taşar, Rey Yayıncılık, İstanbul, 1992.
  • Maverdi, el-Ahkamü’s- Sultaniye, İslam’da Devlet ve Hilafet Hukuku, Çev. Ali Şafak, Bedir Yayınları, İstanbul, 1994.
  • Mücahid, Huriye Tevfik, Farabi’den Abduh’a Siyasi Düşünce, Çev. Vecdi Akyüz, İz Yayınları, İstanbul, 2005.
  • Müslim, b. Haccac el- Kuşeyri, Sahihu Müslim, İstanbul, 1981.
  • Nizamül Mülk, Siyasetname, Çev. Nurettin Bayburtlugil, Dergah Yayınları, İstanbul, 1981.
  • Platon, Devlet, Çev. Sebahattin Eyüboğlu, M. Ali Cimcoz, Türkiye İş Bankası Yayınları, İstanbul.
  • Robbins, Anthony, İçindeki Devi Uyandır, Çev. Belkıs Çorakçı, İnkilap Kitabevi Yayınları, İstanbul, 1995.
  • Sadi, Şirazi, Bostan, Hikmet İlaydın, Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları, İstanbul, 1993.
  • Sadi, Şirazi, Gülistan, Çev. Hikmet İlaydın, Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları, Ankara, 1946.
  • Sadi, Şirazi, Yönetim Bahçesi, Çev. Serkan Özburun, Marmara Medya Yayınları, İstanbul, 2004.
  • Sühreverdi, Ebu Necib, Yönetenlerin Yönetimi, Ed. Çığır Doğu Zorlu, İlgi Kültür Sanat Yayıncılık, İstanbul, 2008.
  • Şehristani, El-Milel ve’n-Nihal, Çev. Muharrem Tan, Akademi Yayınları, İstanbul, 2006.
  • Şerif, M.M., İslam Düşüncesi Tarihi II. Ed. Mustafa Armağan, İnsan Yayınları, İstanbul, 1990.
  • Şimşir, Mehmet, “Nizamülmülk’ün Siyasetnamesi ve İstihbarata Yönelik İlke ve Yöntemleri”, K.M.Ü. Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 17/28, (2015): 68-79.
  • Şirvani, Harun Han, İslam’da Siyasi Düşünce ve İrade, Çev. Kemal Kuşcu, Nur Yayınları, Ankara, 1965.
  • Taftazani, Sadeddini, Şerhu’l-Akaid, Çev. Talha Hakan Alp, Rihle Kitap Yayınları, İstanbul, 2008.
  • Turtuşi, Muhammed b., Siracu’l-Mülük: Siyaset Ahlakı ve İlkelerine Dair, Haz. Said Aykut, İnsan Yayınları, İstanbul, 1995.
  • Tusi, Nasiruddin, Ahlak-ı Nasıri, Çev. Anar Gafarov, Zaur Şükürov, Litera Yayınları, İstanbul, 2007.
  • Tusi, Nasiruddin, Seçilmişlerin Vasıfları, Evsafu’l Eşraf, Çev. Hakkı Uygur, Litera Yayıncılık, İstanbul, 2014.
  • Whitehead, Alfred North, Sembolizm, Çev. Kadir Yılmaz, Şule Yayınları, İstanbul, 2009.
  • http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_gts&arama=gts&guid=TDK.GTS.5720b72a405450.30711179 (et. 27.05.2016).
  • http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_gts&arama=gts&guid=TDK.GTS.57206a35698712.34989589 (et. 27.05.2016).
  • http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_gts&arama=gts&guid=TDK.GTS.57206c2623bca6.40427525 (et. 27.05.2016).

Lisans