e-ISSN: 2148-8134
p-ISSN: 2148-5631
Başlangıç: 2014
Yayın Aralığı: Yılda 2 Sayı

Araştırma

Göstergebilimin Serüveni The Adventure of Semiotics

Mehmet Fatih Ünal Afyon Kocatepe Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi, Felsefe Bölümü

DOI:

10.30523/mutefekkir.284572

Nasıl Atıf Yapılır

Ünal, Mehmet Fatih . "Göstergebilimin Serüveni". . Mütefekkir 3/6 (2016), 379-398. https://doi.org/10.30523/mutefekkir.284572

Zotero Mendeley EN EndNote

Öz

Dil felsefesi, yirminci yüzyılda felsefenin de sınırlarını aşan en gözde çalışma alanlarından biri haline gelmiştir. Özellikle 1960’lı yıllar varoluşçuluk, yapısalcılık ve marksizm arasındaki hararetli tartışmaların yaşandığı yıllardır. Bu yıllarda öncelikle doğal dillere ilişkin yapılan çalışmalar yapay dil çalışmalarını da içine alacak şekilde genişlemiştir. Bu çalışmaların etkisiyle bütün anlamlı dizgeleri çözümlemeye ve betimlemeye çalışan göstergebilim ortaya çıkmıştır. Bu tarihlerde Avrupa da Ferdinand de Saussure Dilbilim çalışmalarıyla göstergebilimi (Semiology) hazırlarken ondan habersiz bir şekilde Amerika da Charles Sanders Peirce göstergeler arasındaki ilişkileri tanımlamak için bir çerçeve olarak kullanılacak göstergebilim (semiotic)’in ilkelerini belirlemekle meşguldür. 1960’ların ikinci yarısında ise Roland Barthes geliştirdiği gösterge kuramıyla müstakil bir göstergebilimin kurucusu olarak kabul görmüştür. Bu çalışmadaki amacımız göstergebilimin ilk felsefi metinlerden günümüze gelen dil felsefesi içerisindeki tartışmaların sonucunda nasıl ortaya çıktığını betimlemektir.

Linguistic philosophy has become one of the most popular study fields that has overstepped the borders of philosophy in the twentieth century. 1960s are the years of vehement discussions between existentialism, structuralism and Marxism. In these years, the studies of natural languages primarily expanded to cover artificial language studies as well. As a consequence of the influence of these studies, semiotics, trying to resolve and define all of the meaningful systems, has emerged. While Ferdinand de Saussure was forming semiology with his Linguistic studies in Europe on these dates, Charles Sanders Peirce was dealing with determining the principles of semiotics that was going to be used as a framework in order to define the relationships between signs in America. On the other hand, Roland Barthes was accepted as the founder of semiotics with his sign theory in the second half of the 1960s. This paper aims at describing how semiotics has emerged as a result of debates in the language philosophy by examining the first philosophical texts and current discussions.

Anahtar Kelimeler:

Göstergebilim, Dil Felsefesi, Yapısalcılık, Dilbilim, Gösterge
Semiotics, Linguistic Philosophy, Structuralism, Linguistic, Sign

Referanslar

  • Altuğ, Taylan, Dile Gelen Felsefe, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul, 2008.
  • Barthes, Roland, Çağdaş Söylenler, Çev. Tahsin Yücel, Metis Yayınları, İstanbul, 2003.
  • Barthes, Roland, Yazının Sıfır Derecesi-Yeni Eleştirel Denemeler, Çev. Tahsin Yücel, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul, 2009.
  • Bayrav, Süheyla, Yapısal Dilbilim, Multilingual, İstanbul, 1998.
  • Culler, Jonathan, Barthes, Çev. Hakan Gür, Dost Kitabevi, Ankara, 2008.
  • Eco, Umberto, Alımlama Göstergebilimi, Çev. Sema Rifat, Düzlem Yayınları, İstanbul, 1991.
  • Gottdiener, Mark, Postmodern Göstergeler, Haz. Ülkü Doğanay-Erdal Cengiz, İmge Kitabevi Yay. Ankara, 2005.
  • Kadiroğlu, Murat, “Speech Versus Writing”, Sosyal Bilimler Dergisi (SBArD). Sayı 24, 2014.
  • Kearney, Richard, Modern Movements in European Philosophy, Manchester University Press, Manchester, 2003.
  • Locke, John, İnsanın Anlama Yetisi Üzerine Bir Deneme, Çev Meral Delikara Topçu, Öteki Yayınevi, Ankara, 1999.
  • Moran, Berna, Edebiyat Kuramları ve Eleştirileri, İletişim Yayınları, 2009.
  • Peirce, Charles Sanders, Philosophical Writings of Peirce, Ed. Justus Buckler, Dover pb.New York, 1955.
  • Peirce, Charles Sanders, “Göstergeler Kuramı: Göstergebilim”, XX Yüzyılda Dilbilim ve Göstergebilim Kuramları 2 Temel Metinler, Çev. Mehmet- Sema Rifat, Om Yayınevi, İstanbul, 2000.
  • Peirce, Charles Sanders, Mantık Üzerine Yazılar, Çev. Halit Yıldız, Öteki Yay. Ankara, 2004.
  • Piaget, Jean, Yapısalcılık, Çev. Füsun Akadlı, Dost Yayınları, İstanbul, 1982.
  • Rifat, Mehmet, Dilbilim ve Göstergebilimin Çağdaş Kuramları, Düzlem Yayınları, İstanbul, 1990.
  • Rifat, Mehmet, Göstergebilimin ABC’si, Sel Yayınları, İstanbul, 2009.
  • Saussure, Ferdinand de, Genel Dilbilim Dersleri, Çev. Berke Vardar, İstanbul, 1998.
  • Swingewood, Alan, Sosyolojik Düşüncenin Kısa Tarihi, Çev. Osman Akınbey, Agora Kitaplığı, İstanbul, 2010.
  • Türer, Celal, Charles Peirce’ün Pragmatik Felsefesi, Ed. İsmail Doğu, Üniversite Kitabevi, İstanbul, 2003.
  • Vardar, Berke, Dilbilimin Temel Kavram ve İlkeleri, Multilingual, İstanbul, 1998.
  • Yücel, Tahsin, Yapısalcılık, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul, 1999.

Lisans